De rol van financiële stabiele nieuwsmedia in de strijd tegen desinformatie
De opkomst van nepnieuws is een groot probleem voor overheden wereldwijd. Dit onderzoek laat zien dat financiële gezondheid van nieuwsmedia een sleutelrol kan spelen in de strijd tegen desinformatie. Met behulp van een literatuurstudie ontwikkelden de onderzoekers een framework met negen indicatoren om de financiële stabiliteit van nieuwsmedia te meten. Vervolgens verzamelden ze data uit tien Europese landen om dit framework te testen. De resultaten tonen dat financieel gezonde nieuwsmedia beter bestand zijn tegen desinformatie. Het onderzoek biedt nuttige inzichten voor beleid, de media-industrie en toekomstig onderzoek.
Studie over
Nieuwsmedia
desinformatie
Onderzoeksmethode(n)
Literatuurstudie
kwantitatieve analyse
Medium/technologie
Nieuwsmedia
Soort publicatie
Wetenschappelijk artikel
Tags
Nieuwsmedia
mediabeleid
financiering
misinformatie
vertrouwen in (nieuws)media
Kerninzichten
Negen dimensies van het framework over de financiële stabiliteit van nieuwsmedia:
Aanbod van nieuwsmedia: Een markt met meer nieuwsorganisaties, investeringen en werknemers is vaak efficiënter en kan beter omgaan met desinformatie. Diversiteit in media helpt om kennisverschillen te verkleinen.
Consumptie van nieuwsmedia: Als nieuws niet wordt geconsumeerd, verliest de markt aan kracht. Minder nieuwsconsumptie leidt tot meer kwetsbaarheid voor nepnieuws.
Advertentiemarkt: Online advertenties hebben traditionele verdienmodellen verstoord. Nepnieuws concurreert met traditionele media door clickbaitstrategieën.
Omzet: Nieuwsmedia met een mix van inkomstenbronnen zijn beter bestand tegen financiële onzekerheid.
Uitgaven aan nieuws: Consumenten die betalen voor nieuws, zoals via abonnementen, versterken de financiële stabiliteit van nieuwsmedia.
Overheidssteun: Subsidies, belastingvoordelen en publieke omroepen kunnen nieuwsmarkten versterken en desinformatie beperken.
Interesse in nieuws: Een hoge interesse in nieuws versterkt de financiële positie van een markt, terwijl een lage interesse nieuwsvermijding bevordert.
Vertrouwen in nieuwsmedia: Vertrouwen zorgt ervoor dat mensen bereid zijn te betalen voor nieuws en minder vatbaar zijn voor nepnieuws.
Economische prestaties van een land: Een sterke economie leidt tot meer reclame-uitgaven en consumenten die bereid zijn te betalen voor nieuws.
Bevindingen van het onderzoek:
In landen met een financieel sterke nieuwsmarkt zoals Duitsland en Denemarken denken minder mensen dat ze met desinformatie worden geconfronteerd.
Hoe meer overheidssteun en hoe groter het pluralisme in de nieuwsmarkt in een land, hoe kleiner de kans dat mensen aangeven desinformatie tegen te komen.
Landen als Hongarije, Roemenië, Polen en Griekenland hebben een financieel zwakke nieuwsmarkt en zijn daardoor gevoeliger voor desinformatie.
Implicaties:
Hoewel deze bevindingen niet direct tot concrete acties tegen desinformatie leiden, tonen ze aan dat zowel nieuwsmedia als beleidsmakers moeten onderzoeken hoe nieuwsmarkten als geheel kunnen worden versterkt. Naast bestaande maatregelen zoals fact-checking en mediageletterdheid, zijn interventies op marktniveau nodig. Voor nieuwsmedia betekent dit bijvoorbeeld het diversifiëren van inkomstenbronnen. Beleidsmakers kunnen publieke steun verbreden, maar moeten hierbij altijd journalistieke onafhankelijkheid waarborgen. Directe steun moet zorgvuldig worden uitgevoerd, met bescherming tegen politieke inmenging en voorbeelden uit publieke omroepmodellen.
Komorowski, M., Lambrechts, G., & Picone, I. (2025). Is a financially viable news media market the key to fighting disinformation in Europe? A cross-country quantitative study. International Journal of Media and Cultural Politics, 20(2), 173-201. https://doi.org/10.1386/macp_00096_1
Onderzoek in de kijker
Elke maand komen er in Vlaanderen gemiddeld 16 nieuwe papers en publicaties uit rond media en communicatie. We selecteren voor jou enkele markante publicaties.