Hoe sociale mediawijsheid jongeren helpt bij perfecte beelden online

Dit onderzoek bekijkt hoe sociale mediawijsheid jongeren helpt om beter om te gaan met perfecte beelden op sociale media. Jongeren met een gemiddelde leeftijd van 14,5 jaar namen deel aan de studie. Sociale mediawijsheid, vooral emotionele vaardigheden, speelt een belangrijke rol in hoe jongeren omgaan met perfecte beelden op sociale media. Emotionele vaardigheden helpen jongeren om negatieve gevoelens, zoals jaloezie, beter te verwerken en positieve gevoelens, zoals inspiratie, te versterken. Jongeren met weinig emotionele vaardigheden raken sneller jaloers. Het onderzoek benadrukt het belang van deze vaardigheden om gezond te navigeren in een online omgeving.

• Doel van het onderzoek
  Het onderzoek kijkt naar hoe tieners reageren op de positivity bias op sociale media. Dit betekent dat mensen vaak alleen de perfecte momenten van hun leven delen. Er wordt onderzocht hoe sociale mediawijsheid, oftewel het begrijpen en omgaan met wat je ziet online, tieners kan helpen om negatieve gevoelens, zoals jaloezie, te verminderen en positieve gevoelens, zoals inspiratie, te vergroten.
• Verschil tussen personen en binnen personen
  Het onderzoek maakt onderscheid tussen verschillen tussen personen (bijvoorbeeld hoe mensen van elkaar verschillen in hun gebruik van sociale media) en verschillen binnen een persoon (hoe iemand over tijd verandert). Dit is belangrijk omdat sociale media-effecten vaak binnen een persoon plaatsvinden, maar veel onderzoeken kijken alleen naar verschillen tussen personen.
• Resultaten tussen personen
  Tussen personen werd een duidelijk verband gevonden: tieners die vaker perfecte levens en mooie beelden op sociale media zien, ervaren vaker jaloezie en inspiratie. Jaloezie ontstaat als ze zichzelf minder goed vinden, terwijl inspiratie ontstaat als ze de posts als motiverend zien.
  
• Resultaten binnen personen
  Binnen een persoon werd het verband minder duidelijk. Als een tiener meer perfecte levens zag dan normaal, voelde die vier maanden later meer inspiratie, maar geen extra jaloezie. Dit verband werd maar in een van de twee tijdsperiodes gevonden. Ook was er geen verband tussen het zien van aantrekkelijke beelden en inspiratie, of tussen blootstelling en jaloezie. Dit kan komen door gewenning of 'desensitatie'. Het verband tussen sociale vergelijking en jaloezie bleek wel sterk: tieners die meer vergelijken dan normaal, voelden later meer jaloezie. Dit resultaat kan verklaard worden door hoe tieners psychologisch reageren op deze beelden. Sommige tieners hebben van nature meer de neiging om zichzelf te vergelijken met anderen, wat jaloezie kan uitlokken.‍
• Wederzijdse verbanden
  Sommige verbanden werkten ook andersom: tieners die meer inspiratie of sociale vergelijking ervoeren, zochten later juist vaker naar perfecte beelden. Dit laat zien dat tieners actief zoeken naar beelden die hun gevoelens versterken.‍

• Modererende rol van sociale mediawijsheid
  De onderzoekers verwachtten dat sociale mediawijsheid negatieve effecten zoals jaloezie zou verminderen en positieve effecten zoals inspiratie zou versterken. Dit werd grotendeels niet aangetoond. Alleen bij één hypothese (H4b) bleek dat tieners met een sterke emotionele geletterdheid minder snel jaloezie voelden door sociale vergelijking. Cognitieve vaardigheden, zoals weten dat sociale media vaak nep is, hadden geen invloed. Dit sluit aan bij eerder onderzoek dat toont dat alleen weten dat sociale media niet realistisch is, niet genoeg is om negatieve effecten te voorkomen.

• Waarom weinig resultaten?
  Voor de andere hypotheses rond de modererende rol van cognitieve en affectieve mediawijsheid werd geen bewijs gevonden. Dit suggereert dat andere modererende factoren een rol kunnen spelen. Een voorbeeld zijn de algemene emotionele regulatievaardigheden. Daarnaast was dit onderzoek gedaan bij relatief hoogopgeleide tieners in een westerse setting. In meer diverse groepen met lagere sociale mediawijsheid kunnen de resultaten anders zijn.
• Praktische tips
  Scholen, ouders en docenten moeten tieners leren hoe ze hun emoties kunnen beheren bij het zien van perfecte beelden op sociale media. Hoewel tieners misschien voldoende kennis hebben, lukt het hen niet altijd die kennis in te zetten. Ondersteuning moet zich richten op het activeren en toepassen van sociale mediawijsheid. Het gaat niet alleen om begrijpen wat je ziet, maar ook om leren omgaan met hoe het je laat voelen.
• Conclusie
  Het onderzoek benadrukt dat emotionele vaardigheden belangrijker lijken dan alleen kennis over sociale media. Door tieners te leren hoe ze beter met hun gevoelens om kunnen gaan, kunnen negatieve effecten van sociale media worden beperkt en positieve effecten worden versterkt. Sociale mediawijsheid moet dus meer zijn dan alleen kennisoverdracht: het moet jongeren ook leren die kennis actief toe te passen bij het reguleren van hun emoties.