Overmatig smartphonegebruik: wat we weten en wat nog onderzocht moet worden
Overmatig en ongecontroleerd smartphonegebruik, ook wel 'smartphoneverslaving' genoemd, kan leiden tot problemen in het dagelijks leven, zoals minder controle over gedrag en slechter functioneren. Het wordt vaak gekoppeld aan psychische klachten en slecht slapen. Onderzoekers weten nog niet zeker of deze problemen komen door smartphonegebruik of andersom. Meer onderzoek is nodig om goede manieren te vinden om smartphoneverslaving bij kinderen en jongeren te herkennen. Ook benadrukken de onderzoekers dat het belangrijk is om te begrijpen wie het meeste risico loopt en hoe dit hun gezondheid en leven beïnvloedt.
Studie over
smartphone gebruik
Onderzoeksmethode(n)
Literatuurstudie
Medium/technologie
Smartphone
Soort publicatie
Boek(hoofdstuk)
Tags
Smartphone-gebruik
Digitale disconnectie
Digitaal welzijn
Mediagebruik
Kerninzichten
Dit is wat geweten is van huidig onderzoek:
Wat is ontregeld smartphonegebruik? Ontregeld smartphonegebruik betekent dat iemand de controle over zijn telefoongebruik verliest, wat leidt tot problemen in het dagelijks leven. Het kan gaan om overmatig gebruik van sociale media, games, of andere apps.
Hoe vaak komt het voor en wie loopt risico? Tieners tussen 11 en 14 jaar lopen meer risico. Meisjes hebben vaker last van ontregeld gebruik dan jongens, vooral bij sociale media en gaming. Slechte emotie- en gedragscontrole vergroten het risico.
Gevolgen van ontregeld gebruik: Het is gekoppeld aan psychische klachten zoals depressie en angst, slechte slaapkwaliteit en minder goede schoolprestaties.
Huidig onderzoek is beperkt: De meeste studies richten zich op volwassenen. Onderzoek bij kinderen is schaars en vaak gebaseerd op vragenlijsten, waardoor oorzaken en gevolgen niet duidelijk zijn.
Toekomstig onderzoek kan daarom het best focussen op:
Betere meetmethodes: Er is behoefte aan duidelijke criteria om normaal en ontregeld smartphonegebruik te onderscheiden. Ook objectieve methodes, zoals gedragstracking, zijn nodig.
Langdurige studies: Meer onderzoek is nodig naar hoe smartphonegebruik psychische en fysieke gezondheid op lange termijn beïnvloedt. Hierbij moet gekeken worden naar oorzaken en gevolgen.
Specifieke invloeden onderzoeken: Hoe beïnvloeden technologieontwerp (zoals likes en loot boxes) en sociale factoren (zoals groepsdruk) het gebruik? En wat zijn de effecten op de hersenen van jongeren?
Op basis van de huidige staat van onderzoek en de adviezen voor toekomstig onderzoek, eindigen de onderzoekers met de volgende aanbevelingen:
Ondersteuning voor jongeren: Kinderen moeten leren hoe ze hun telefoongebruik kunnen reguleren. Ouders en scholen spelen hier een belangrijke rol in.
Regels op scholen: Smartphoneverboden op scholen kunnen helpen bij betere schoolprestaties. Scholen kunnen systemen ontwikkelen om gezond telefoongebruik te stimuleren.
Strategieën voor minder gebruik: Technieken zoals telefoons uit slaapkamers weren of ‘verslavende’ apps verwijderen, kunnen helpen. Onderzoek moet uitwijzen welke strategieën het beste werken.
Domoff, S. E., Elhai, J. D., Long, J., Lopez-Fernandez, O., Montag, C., Starcevic, V., … Billieux, J. (2025). Dysregulated use of mobile/smartphone. In D. A. Christakis & L. Hale (Eds.), Handbook of children and screens : digital media, development, and well-being from birth through adolescence (pp. 195–201). https://doi.org/10.1007/978-3-031-69362-5_27
Onderzoek in de kijker
Elke maand komen er in Vlaanderen gemiddeld 16 nieuwe papers en publicaties uit rond media en communicatie. We selecteren voor jou enkele markante publicaties.