Browsen op sociale media en welzijn: een complexe relatie
Onderzoek toont aan dat browsen op sociale media zowel positieve als negatieve effecten kan hebben op het affectieve welzijn, afhankelijk van verschillende factoren. In deze studie met jongvolwassenen werd ontdekt dat, gemiddeld gezien, social media browsing het positief affect een klein beetje vermindert. Dit effect was echter niet sterk en er werden geen significante effecten gevonden op persoonsspecifiek niveau. Wat de onderliggende factoren betreft, werden vooral scrollen uit gewoonte en het zien van positief materiaal gekoppeld aan een iets slechter gevoel. De studie benadrukt dat de impact van sociale media browsing complex is en afhangt van belangrijke onderliggende factoren.
Studie over
jongvolwassenen
social media
Onderzoeksmethode(n)
Experience sampling
Medium/technologie
Sociale media
Soort publicatie
Wetenschappelijk artikel
Tags
sociale media
Mentaal welzijn
media-effecten
Kerninzichten
Niveau van analyse
Het onderzoek keek naar drie niveaus: het algemene verschil tussen mensen (between-person level), de verschillen binnen een persoon (within-person level) en individuele patronen (person-specific slopes).
Op het between-person level werd geen verband gevonden tussen gemiddeld social media browsing en hoe mensen zich voelen. Dit betekent dat mensen die gemiddeld meer scrollen dan anderen zich niet per se beter of slechter voelen.
Op het within-person level werd een klein negatief effect gevonden: mensen die meer scrollen dan normaal voor henzelf, voelen zich iets slechter. Dit effect was echter niet altijd statistisch betrouwbaar.
Bij de analyse van person-specific slopes werden geen duidelijke individuele patronen gevonden. Dit betekent dat er geen bewijs voor individuele verschillen gevonden werd.
Redenen om te scrollen
De reden waarom iemand op sociale media scrolt, blijkt belangrijk. Scrollen uit gewoonte heeft vaak een negatief effect op hoe mensen zich voelen.
Het onderzoek raadt aan om meer aandacht te besteden aan waarom mensen sociale media gebruiken en om te voorkomen dat gezonde doelen veranderen in ongezonde gewoontes.
Toon van de inhoud
De inhoud die je ziet, speelt een grote rol. Het zien vanpositieve inhouden tijdens het scrollen ging gepaard met negatieve gevoelens.
Dit komt doordat sociale media vaak een "positivity bias" hebben. Mensen delen vooral de beste momenten van hun leven, wat een onrealistisch beeld kan geven.
Praktische implicaties
Resultaten voor individuen zijn onzeker: Het onderzoek vindt geen bewijs voor het feit dat effecten van scrollen door sociale media verschillen tussen personen. Het raadt daarom aan om voorzichtig te zijn met gepersonaliseerde adviezen, omdat deze mogelijk niet betrouwbaar zijn als de data niet duidelijk genoeg is.
Gewoontes doorbreken: Het onderzoek beveelt aan om hulpmiddelen te ontwikkelen die mensen helpen om ongezonde scroll-gewoontes te herkennen en aan te passen. Reflecteren op je gewoontes kan nuttig zijn om weer controle te krijgen over je socialemediagebruik.
Bewustzijn rond perfecte berichten: Het onderzoek benadrukt het belang van mediageletterdheid. Het raadt aan om mensen te leren hoe ze de perfecte beelden op sociale media beter kunnen begrijpen en hoe ze hun emotionele reactie hierop kunnen reguleren.
Het onderzoek laat zien dat de effecten van sociale media browsing complex zijn en afhankelijk van de reden waarom mensen browsen op sociale media en het soort inhoud dat ze tegenkomen.
Vanherle, R., & Beullens, K. (2025). The link between social media browsing and emerging adults’ momentary affective well-being: unraveling levels of analysis, underlying reasons, and content valence. Journal of Computer-Mediated Communication, 30(5). https://doi.org/10.1093/jcmc/zmaf015
Onderzoek in de kijker
Elke maand komen er in Vlaanderen gemiddeld 16 nieuwe papers en publicaties uit rond media en communicatie. We selecteren voor jou enkele markante publicaties.