Jongeren vragen inspraak en steun in hun digitale leefwereld

Steeds meer kinderen en jongeren groeien op in een digitale wereld. Uit onderzoek blijkt dat steeds meer jonge kinderen een smartphone hebben. Toch ervaren jongeren in kwetsbare situaties vaak beperkingen in toegang tot digitale middelen. De Vlaamse Jeugdraad, gebaseerd op hun leefwereldbevraging, geeft het advies om jongeren meer inspraak te geven in het vormgeven van hun digitale leefwereld. Oplossingen zoals mediawijsheid, inclusie en samenwerking tussen beleidsdomeinen zijn nodig om de digitale leefwereld veiliger en toegankelijker te maken.

• Jongeren willen inspraak in hun digitale leefwereld
  • Jongeren voelen zich vaak niet gehoord in beslissingen over hun digitale wereld. Ze vragen om actief betrokken te worden bij het maken van regels en beleid.
  • Ze hebben recht op een stem, omdat zij de digitale wereld dagelijks ervaren en weten wat werkt en wat niet.
• Mediawijsheid is belangrijk
  • Jongeren willen meer leren over veilig en slim omgaan met digitale media, zoals hoe algoritmes werken en hoe je je privacy beschermt.
  • Scholen en andere organisaties moeten meer educatie en hulpmiddelen bieden om jongeren mediawijzer te maken.
• Smartphoneverbod op school vraagt nuance
  • Veel jongeren vinden een totaalverbod op smartphones op school geen goed idee. Ze vragen om duidelijke afspraken en alternatieven in plaats van strenge verboden.
  • Pauzes moeten leuker en interactiever worden gemaakt, zodat jongeren minder afhankelijk zijn van hun telefoon.
• Digitale inclusie is nodig voor iedereen
  • Niet alle jongeren hebben gelijke toegang tot digitale apparaten of internet. Vooral jongeren in kwetsbare situaties lopen achter.
  • Er moeten meer middelen en ondersteuning komen om ervoor te zorgen dat iedereen toegang heeft tot digitale tools en vaardigheden.
• Bescherm jongeren tegen schadelijke content en algoritmes
  • Sociale media en techbedrijven moeten verantwoordelijkheid nemen voor schadelijke en verslavende algoritmes.
  • De overheid moet strengere regels maken en bedrijven aanpakken als ze niet meewerken.
• Rechten van jongeren gelden ook online
  • Jongeren hebben recht op privacy, veiligheid en informatie in de digitale wereld.
  • Er moet meer aandacht komen voor kinderen en jongeren in kwetsbare situaties, zodat hun digitale rechten worden beschermd.
• Balans tussen online en offline
  • Jongeren willen genoeg tijd en ruimte om buiten te spelen en offline activiteiten te doen. Dit is net zo belangrijk als digitale vaardigheden leren.
  • Het jeugdwerk en scholen moeten hier actief in ondersteunen.
• Jongeren moeten leren omgaan met schermtijd
  • Veel jongeren vinden het moeilijk om een balans te vinden tussen schermgebruik en andere activiteiten.
  • Er is behoefte aan toegankelijke hulpmiddelen en tips om schermtijd beter te beheersen.
• Samenwerking is de sleutel
  • Overheden, scholen, ouders en jeugdorganisaties moeten samenwerken om jongeren een veilige en leuke digitale leefwereld te bieden.
  • Jongeren willen niet alleen als probleem worden gezien, maar ook als deel van de oplossing.

Dit advies benadrukt dat jongeren een actieve rol willen spelen in het vormgeven van hun digitale wereld. Ze hebben ideeën, maar vragen ondersteuning en samenwerking om de digitale leefwereld eerlijker, veiliger en inclusiever te maken. De adviespunten van de Vlaamse Jeugdraad zijn gebaseerd op de resultaten van hun leefwereldbevraging, ervaringen vanuit de Vlaamse Jeugdraad en andere onderzoeken.