Solid pods: meer transparantie en controle over persoonlijke data
Veel mensen vertrouwen niet meer op hoe hun persoonlijke data wordt gebruikt. Een nieuwe webstandaard, Solid, wil dit probleem aanpakken. Met Solid kunnen gebruikers hun data veilig opslaan in persoonlijke data-opslagruimtes (pods) en zelf controle houden. Om te testen hoe dit werkt, heeft dit onderzoek een experiment opgesteld om gebruikerservaringen te vergelijken tussen een gewone website met cookies en een website met Solid pods. Solid zorgde voor meer gevoel van controle en transparantie bij gebruikers, maar had weinig invloed op hun vertrouwen, waargenomen gebruiksgemak of de intentie om het systeem te gebruiken.
Studie over
Persoonlijke datakluizen
Onderzoeksmethode(n)
Experiment
Medium/technologie
Persoonlijke datakluis
Soort publicatie
Wetenschappelijk artikel
Tags
Persoonlijke datakluizen
Nieuwsmedia
Privacy
transparantie
Kerninzichten
Waargenomen transparantie
Solid pods zorgen ervoor dat gebruikers de verwerking van hun persoonlijke data als transparanter ervaren. Vergeleken met traditionele cookies voelden gebruikers dat ze meer inzicht kregen in welke data werd verzameld en hoe deze werd gebruikt. Dit bevestigt dat Solid pods effectief zijn in het verhogen van de waargenomen transparantie.
Begrip van dataverwerking
Gebruikers begrijpen iets beter hoe hun data wordt verwerkt als Solid pods worden gebruikt. Er was een duidelijk verschil tussen de controlegroep (cookies) en groep 1 (Solid pods met transparantie), maar er was geen significant verschil tussen de controlegroep en groep 2 (Solid pods met transparantie en controle). Dit kan komen doordat gebruikers onvoldoende tijd hadden om de technologie volledig te leren begrijpen.
Controle over persoonlijke data
Solid pods geven gebruikers het gevoel dat ze meer controle hebben over hun persoonlijke data. Ze kunnen bijvoorbeeld zien welke gegevens worden opgeslagen en wie hier toegang toe heeft. De extra functie om gegevens te verwijderen had echter weinig effect op dit gevoel van controle, waarschijnlijk omdat gebruikers deze functie niet vaak gebruikten.
Vertrouwen in dataverwerking
Ondanks de verbeterde transparantie en controle hadden Solid pods geen invloed op het vertrouwen van gebruikers in hoe hun data wordt verwerkt. Dit komt mogelijk doordat gebruikers het platform al vertrouwden vanwege de betrouwbare reputatie van de publieke omroep.
Gebruiksvriendelijkheid van de website
De toevoeging van Solid pods had geen merkbare invloed op hoe gebruiksvriendelijk gebruikers de website vonden. Dit resultaat kan komen doordat de basisfunctionaliteit van de website, zoals het lezen van nieuws, mogelijk belangrijker werd gevonden en de impact van de extra datacontrolefuncties (zoals de data vault-tab) overschaduwde.
Intentie om de website te gebruiken
Solid pods hadden geen effect op de vraag of gebruikers de website in de toekomst willen gebruiken. Gebruikers gaven aan dat de lay-out en inhoud van de artikelen een grotere rol speelden in hun oordeel.
Conclusie
Solid pods verbeteren de waargenomen transparantie en controle over persoonlijke data, maar hebben weinig invloed op vertrouwen, gebruiksvriendelijkheid of de intentie om de website te gebruiken. Voor vervolgonderzoek is het nuttig om experimenten te doen met deelnemers die al ervaring hebben met Solid pods. Ook moeten bestaande toepassingen van persoonlijke datakluizen geëvalueerd worden. Verder zouden experimenten met langere interacties en langetermijnstudies waardevolle inzichten kunnen bieden in het gebruik en de impact van Solid pods.
Theys, T., Mechant, P., Maes, M., Bourgeus, A., Saldien, J., & De Marez, L. (2025). Solid Pods: A Promising Approach to Enhance Users’ Perception of Data Transparency and Control. Interacting with Computers, 37(6), 504–517. https://doi.org/10.1093/iwc/iwaf017
Onderzoek in de kijker
Elke maand komen er in Vlaanderen gemiddeld 16 nieuwe papers en publicaties uit rond media en communicatie. We selecteren voor jou enkele markante publicaties.