Visuele, auditieve en hashtag-strategieën: nieuws op TikTok

TikTok wordt steeds belangrijker voor digitale journalistiek, maar er is nog weinig onderzoek naar hoe nieuwsmedia het platform gebruiken. Deze studie analyseerde 26473 TikTok-video’s van 91 Europese nieuwsorganisaties tussen 2019 en 2022. Het onderzoek keek naar hoe mediabedrijven visuele, hashtag- en audiomogelijkheden van TikTok gebruiken. Nieuwsorganisaties maken veel gebruik van visuele en hashtag-mogelijkheden, maar gebruiken audiomogelijkheden minder vaak.

• Hoe presenteren Europese nieuwsorganisaties zich visueel op TikTok?
  • Nieuwsorganisaties maken veel gebruik van visuele elementen zoals thumbnails met bekende gezichten (politici, journalisten, beroemdheden) om herkenbaarheid te vergroten en kijkers aan te trekken.
  • Gender speelt een duidelijke rol: vrouwelijke journalisten worden vaak ingezet als presentatoren in een informele, influencer-achtige stijl die past bij TikTok.
  • Sommige organisaties gebruiken de kleuren en stijlen van TikTok in hun video’s om op te gaan in de visuele cultuur van het platform.
• Hoe gebruiken Europese nieuwsorganisaties geluid op TikTok?
  • Veel nieuwsorganisaties gebruiken eigen originele geluiden in plaats van populaire TikTok-trends.
  • Sommige organisaties hebben een eigen TikTok-sound ontwikkeld, zoals GB News met hun “GB News Theme”, wat hun merk versterkt.
  • Er wordt beperkt gebruikgemaakt van populaire muzieksjablonen zoals “FEEL THE GROOVE” om video’s aantrekkelijker te maken.
• Hoe gebruiken Europese nieuwsorganisaties hashtags op TikTok?
  • Hashtags worden strategisch ingezet, met een duidelijke typologie van vijf soorten:
    • Virale hashtags: gericht op trends en zichtbaarheid, zoals #foryou en #viral.
    • Nieuwsgerelateerde hashtags: zoals #ukraine en #covid19.
    • Merkspecifieke hashtags: zoals #tagesschau of #nunl om hun merk te promoten.
    • Land-specifieke hashtags: zoals #srbija of #ukpolitics om lokaal bereik te vergroten.
    • Educatieve hashtags: zoals #learnonTikTok, die kennis en authenticiteit promoten.

Discussie

• ‍TikTok en Hybridity
  Nieuwsorganisaties passen zich aan TikTok aan door gebruik te maken van visuele en hashtag-affordances. Dit sluit aan bij het “hybridity cycle”-concept, waarbij traditionele journalistieke normen en sociale media-logica samensmelten. Zo versterken nieuwsorganisaties hun merk en blijven ze relevant in een snel veranderende online omgeving.‍
• TikTok en sociale media- en journalistieke logica
  Veel nieuwsorganisaties combineren traditionele journalistieke waarden (zoals betrouwbaarheid) met de informele en trendgevoelige cultuur van TikTok. Ze balanceren tussen serieuze nieuwsverslaggeving en TikToks entertainmentlogica. Het gebruik van jonge, vaak vrouwelijke presentatoren als TikTokkers illustreert deze combinatie.‍
• TikTok en afhankelijkheid
  Door TikTok te gebruiken als platform voor nieuwsverspreiding, riskeren organisaties afhankelijk te worden van de algoritmes en regels van het platform. Hoewel TikTok kansen biedt om jongere doelgroepen te bereiken, brengt het risico’s met zich mee, zoals privacyproblemen en platformcontrole.‍
• TikTok en haar publiek
  Uit eerder onderzoek blijkt dat er belangrijke aspecten rondom TikTok-gebruik en nieuwsconsumptie zijn die vaak over het hoofd worden gezien, zoals gendergerelateerde problemen, een gesloten journalistieke cultuur en de enorme macht van platformbedrijven. Dit benadrukt de noodzaak voor toekomstig onderzoek dat dieper ingaat op wat gebruikers aantrekt of juist afstoot bij nieuwscontent op TikTok.