Een van de kerntaken van Mediapunt is het voeden van mediabeleid aan de hand van onderzoeksresultaten. Mediapunt ontwikkelde een dubbelslagtraject:

• De media.monitor 2025 bracht recente kennis en onderzoek samen over prominente mediathema’s.
• Tijdens het media.forum 2025 gingen onderzoekers, beleidsmakers, mediaprofessionals en burgers met die inzichten aan de slag om ze te vertalen naar gedragen, concrete beleidsaanbevelingen.

Dit rapport bevat het resultaat van die collectieve denkoefening. Het tracht beleidsmakers te voeden met onderbouwde, uitvoerbare voorstellen om in te spelen op maatschappelijke noden én toekomstige kansen. De aanbevelingen vertrekken vanuit gedeelde waarden: publieke informatie als democratische infrastructuur, inclusie als voorwaarde voor relevantie, en vertrouwen als fundament van mediapraktijken.

Dit rapport bundelt veertien beleidsaanbevelingen die voortkomen uit de inzichten van de media.monitor 2025 en het media.forum 2025, en zijn gegroepeerd rond vier thema’s die centraal stonden in beide trajecten:

• AI-tsunami in media-productie op komst?
• Shift naar digital-first in de audiovisuele sector
• Journalistiek onder druk
• Goed online leven door competenties en digitale deconnectie

De aanbevelingen spelen in op actuele noden in het Vlaamse medialandschap en trachten ook een toekomstperspectief te bieden. De aanbevelingen zijn gericht op zowel mediabeleid, -onderzoek als de -sector.

Belangrijke kanttekening bij deze aanbevelingen is dat de basis steeds wetenschappelijk onderzoek is. Waar geen onderzoek over beschikbaar was/is, valt dus buiten de scope van dit document.

Op deze pagina vind je de aanbevelingen in een notendop en ook de aanpak om tot deze aanbevelingen te komen. Het volledige rapport kan je hier lezen.

Aanbevelingen in een notendop

Thema 1. AI-tsunami in media-productie opkomst?

Ethische en transparante AI-richtlijnen in mediaproductie

• Implementeer een AI-governance structuur binnen redacties.
• Stel een centraal AI-register op.
• Veranker een ‘transparantie’-plicht bij AI-gebruik.
• Voorzie een helder juridisch kader voor de implementatie van generatieveAI op de nieuwsvloer.
• Ontwikkel een sectorbreed AI-raamwerk

Capaciteitsopbouw en training voor verantwoord AI-gebruik

• Ontwikkel een AI-opleidingsprogramma voor media.
• Richt een (digitaal) AI-kennisplatform voorde mediasector op.
• Implementeer peer-to-peercoaching-initiatieven op redactieniveau.
  
• Faciliteer intersectorale (AI-)evenementen.
• Veranker AI-vaardigheden in journalistieke opleidingen.

Transparantie, authenticiteit en publiek vertrouwen

• Stimuleer onderzoek naar gepaste transparantiestrategieën rond AI-gebruik in mediacontent.
• Publiceer open methodieken via een online ‘AI-transparantieportaal’.
  
• Integreer geautomatiseerde verificatietools in de nieuwsproductie.
  
• Zet een publiekscampagne over AI in de journalistiek op.
  
• Onderzoek publieksperspectieven op authenticiteit en vertrouwen.

Thema 2. Shift naar digital-first in audiovisuele sector

Duurzame financiering van Vlaamse fictie in een digital-first landschap

• Behoud en versterk de verplichte investeringen van internationale streamingdiensten en videodeelplatformen in Vlaamse fictie.
  
• Stimuleer digital-first experimenten via snelle en flexibele steun.
  
• Stimuleer verder publiek-private samenwerkingen rond fictie-ontwikkeling.
  
• Blijf de rol van de publieke omroep vrijwaren.
• Ondersteun onafhankelijke makers via micropremies.

Evenwichtige regulering van (inter)nationale streamingplatformen

• Harmoniseer investeringsverplichtingen ineen Europees-Vlaamse streamingcode.
  
• Introduceer een zichtbaarheidsquotum voorVlaamse en Europese content.
  
• Stimuleer blijvende structurele samenwerking tussen internationale spelers en Vlaamse producenten.
• Versterk de rol van regulerende instanties via handhaving en evaluatie.
• Voorzie extra bevoegdheden en middelen voorVlaamse en Europese toezichthouders.

Modernisering van Evenementenlijst in een digital-first tijdperk

• Breid het mediumcriterium uit naar digitale platformdiensten en platformen.
  
• Hernieuw de samenstelling op basis van inclusiviteitscriteria.
• Stel een periodieke herzieningsprocedure in met inspraak.
  
• Versterk de toegankelijkheid van de lijst door audiodescriptieplicht.

Thema 3. Journalistiek onder druk

Algoritmische transparantie en verantwoordelijkheid in nieuwsdistributie vrijwaren

• Verplicht algoritme transparantie bij nieuwsverspreiding.
  
• Introduceer het ‘recht op uitleg’ voorgebruikers.
• Ontwikkel een gedragscode voor algoritmisch nieuwsbeheer.
  
• Stimuleer de afbouw van afhankelijkheid van nieuwsorganisaties van socialemediaplatformen.

Diversificatie van distributie: weg van platformafhankelijkheid

• Stimuleer de uitbouw van eigen digital-first platformen.
  
• Introduceer ‘Content-Diversiteitsfonds’ voor digitale innovaties.
  
• Faciliteer datadeling via een neutraal platform.
  
• Organiseer een jaarlijks ‘Digital NewsAccelerator’-programma.

Kwaliteitswaarborg voor journalistieke content op sociale media

• Ontwikkel een ‘Social Journalism Code’.
  
• Implementeer thematische diversiteitsmonitoring in algoritmische rapportage.
• Ontwikkel een kwaliteitslabel voor journalistieke socialemediacontent.
• Stimuleer diepgravende verhalen in platformgeschikte formats.

Vertrouwen in nieuws en versterking van mediageletterdheid

• Blijf investeren in onafhankelijke factchecking op sociale media.
• Richt een regionale ‘News Literacy Hub’ op.
• Lanceer een publiekscampagne om kritisch nieuwsdeelgedrag te stimuleren.
• Ontwikkel outreachprogramma’s voor moeilijk bereikbare jongeren.

Investeren in moeilijk te bereiken doelgroepen

• Versterk structureel onderzoek naar diversiteit in nieuws en perceptie ervan.
• Stimuleer innovatieve (nieuws)formats die inclusie centraal stellen.
• Onderzoek en verlaag structurele instapdrempels.
• Moedig nieuwsredacties aan actiever en creatiever aan de slag te gaan met diversiteit.

Thema 4. Goed online leven door competenties en digitale deconnectie

Emotionele mediacompetenties en emotieregulatie

• Ontwikkel een onderwijstraject Emotieregulatie Mediawijsheid.
• Stimuleer co-creatieprojecten die positief mediagebruik stimuleren.
• Ontwerp digitale toolkits rond media-emoties.
• Voer structurele (impact)metingen uit.

Collectief digitaal welzijn en evenwichtige digitale deconnectie

• Installeer een Vlaams Forum Digitaal Welzijn.
  
• Ontwikkel een gids voor evenwichtige digitale deconnectie met sectorspecifieke richtlijnen.
• Reguleer en veranker digitale deconnectie in arbeids- en onderwijscontracten.
• Monitor en publiceer jaarlijkse indicatoren van digitaal welzijn.

Ethiek en verantwoordelijkheid in het influencer-ecosysteem

• Onderzoek systematisch de impact van ideologische en misinformatie-influencers.
• Stimuleer academisch en journalistiek onderzoek naar influencers.
• Blijf inzetten op de ethische code (FAQ) voor influencers.
• Subsidieer trainingen verantwoord influencership.
• Verhoog transparantie en verantwoordelijkheid bij platformen.

Aanpak

Mediapunt formuleerde de beleidsaanbevelingen in dit document op basis van de media.monitor 2025 en het media.forum 2025.

De media.monitor kwam tot stand door eerst een consultatieronde te doen bij experten in media(onderzoek). Zo identificeerden we vier thema’s die actueel Vlaams mediaonderzoek domineren. Vervolgens brachten we per thema overkoepelende inzichten samen op basis van een lezing en interpretatie van recent Vlaams mediaonderzoek (een uitgebreide beschrijving van de aanpak van de media.monitor kan je hier raadplegen).

Het media.forum gebruikten we om enerzijds de kerninzichten van de media.monitor voor te stellen aan stakeholders. Anderzijds om in thematische rondetafelgesprekken met mediabeleidsmedewerkers, -professionals en -onderzoekers te brainstormen over aanbevelingen. Tijdens deze rondetafelgesprekken kregen deelnemers templates om zelf aanbevelingen te formuleren en concretiseren (zie afbeelding).    
‍

‍
Ten slotte brachten we alle verkregen inzichten samen en vertaalden we deze inzichten naar concrete aanbevelingen. Het Mediapuntconsortium gaf, naargelang hun expertise, gerichte input om aanbevelingen scherp(er) te stellen.

De aanbevelingen kunnen stakeholders lezen als een ‘menu’. Een keuze kan gemaakt worden om bepaalde aanbevelingen te prioriteren, uit te voeren en/of eenvervolg aan te geven.

Meer weten? 

Heb je vragen over deze aanbevelingen, of wil je meer weten? Neem dan contact op met de onderzoekers:

• Pauljan Truyens, pauljan.truyens@vub.be
• Kristin Van Damme, kristin.vandamme@ugent.be
• Hanne Peeters, hannepee.peeters@ugent.be
• Sien Van de Wouwer, sien.van.de.wouwer@ugent.be
• info@mediapuntvlaanderen.be
  ‍
• Volledige rapport vind je hier.

‍