De uitdagingen en voordelen van digitale deconnectie bij jongvolwassenen
Dit onderzoek keek naar hoe jongvolwassenen (18-25 jaar) omgaan met het gebruik van smartphones in hun sociale relaties. Veel deelnemers kozen ervoor om minder op hun telefoon te zitten tijdens sociale momenten, vooral in het weekend, om de kwaliteitvan hun offline gesprekken te verbeteren. Ze deden dit bijvoorbeeld door hun telefoon stil te zetten of weg te leggen. Toch zorgde dit soms voor gemengde gevoelens: ze voelden meer verbinding in persoon, maar misten tegelijk online contact. Verveling, habitueel smartphonegebruik en gemengde gevoelens bij het deconnecteren maakten het lastig om echt los te komen van hun telefoon, wat soms leidde tot spijt door phubbing en een hernieuwde wens om te deconnecteren.
Studie over
jongvolwassenen
smartphone gebruik
Onderzoeksmethode(n)
Dagboekstudie
Survey
Medium/technologie
Smartphone
Soort publicatie
Wetenschappelijk artikel
Tags
Smartphone-gebruik
Digitale disconnectie
Fear of Missing Out (FoMo)
relaties
Kerninzichten
Redenen voor deconnectie: Jongvolwassenen ontkoppelen vooral om productiever te zijn (vooral doordeweeks) en om sociale relaties te verbeteren (voornamelijk in het weekend).
Strategieën: De meest gebruikte methode om niet afgeleid te worden door de smartphone tijdens offline (of face-to-face) gesprekken is deze op stil zetten, uitschakelen of buiten zicht leggen tijdens sociale momenten. Socialemediapauzes worden minder vaak toegepast.
Voordelen van deconnectie: Door minder op hun telefoon te zitten, hebben deelnemers meer en betere sociale interacties. Ook voelen ze zich vaak meer verbonden met anderen en hebben ze meer tijd en energie voor offline contacten.
Uitdagingen en ambivalentie: Niet online zijn kan zorgen voor het gevoel dat ze iets missen in hun online sociale kring. Verveling kan dit gevoel versterken en maakt het lastig om gedeconnecteerd te blijven.
FoMO (Fear of Missing Out): Angst om iets te missen was zeldzaam, maar als het voorkwam, zorgde het voor spanning tussen online willen zijn en offline verbinding zoeken.
Phubbing en co-present smartphone use: Sommige deelnemers gaven toe dat ze tijdens sociale momenten toch op hun telefoon zaten (phubbing), vaak uit gewoonte of verveling. Ook andere vormen van smartphonegebruik tijdens sociale momenten (co-present smartphone use) verstoorden interacties. Dit leidde tot schuldgevoelens en spijt, wat hen motiveerde om later opnieuw te ontkoppelen.
Conclusie
Deze studie laat zien dat jongvolwassenen bewust digitale deconnectie gebruiken om hun sociale relaties te versterken. Tegelijk toont het de uitdagingen en gemengde gevoelens die hierbij komen kijken, zoals spanning tussen online en offline verbondenheid. Het onderzoek benadrukt de complexiteit van digitale (de)connectie in sociale interacties.
Lemahieu, L., Decorte, C., Vanden Abeele, M.M.P., & Poels, K. (2025). Digitale of sociale deconnectie? Hoe dagelijkse deconnectiemotieven, FoMO en phubbing een vicieuze cirkel van smartphonegebruik blootleggen. Tijdschrift voor Communicatiewetenschap, 53(4), 467-488. https://doi.org/10.5117/TCW2025.4.006.LEMA
Onderzoek in de kijker
Elke maand komen er in Vlaanderen gemiddeld 16 nieuwe papers en publicaties uit rond media en communicatie. We selecteren voor jou enkele markante publicaties.