Discours over onvruchtbaarheid op sociale media: steun, stigma en gemeenschap
Vrouwen die vruchtbaarheidsbehandelingen ondergaan gebruiken Instagram om hun ervaringen en identiteit rondom onvruchtbaarheid te delen. Uit analyse van 111 posts en 10 profielen blijkt dat ze zichzelf en anderen zien als expertpatiënten, toekomstige ouders, strijders, reizigers en voorvechters van bewustwording over onvruchtbaarheid. Instagram biedt een veilige plek om over dit vaak taboe-onderwerp te praten, wat helpt bij het bouwen van een gemeenschap. Dit benadrukt dat omgaan met onvruchtbaarheid niet alleen medisch is, maar ook een psychologische en sociale ervaring. Deze resultaten kunnen nuttig zijn voor zorgverleners omdat ze inzicht geven in de ervaringen van de patiënten en hun gebruik van sociale media voor informatie en steun.
Studie over
social media
Onderzoeksmethode(n)
Discoursanalyse
Medium/technologie
Sociale media
Soort publicatie
Wetenschappelijk artikel
Tags
gezondheidscommunicatie
sociale media
Discours
Kerninzichten
Discours over onvruchtbaarheid Vrouwen die vruchtbaarheidsbehandelingen ondergaan, delen op Instagram hoe deze ervaring hun identiteit beïnvloedt. Ze zien zichzelf als expertpatiënten, toekomstige ouders, strijders en pleitbezorgers. Onvruchtbaarheid wordt niet alleen als een medisch probleem ervaren, maar ook als een psychologisch en sociaal proces. Het roept gevoelens op zoals hoop, angst en soms schaamte. Tegelijkertijd zien veel vrouwen onvruchtbaarheid als iets dat ze kunnen beïnvloeden door persoonlijke inspanningen en een actieve rol in hun behandeling.
De rol van Instagram als platform Instagram biedt unieke mogelijkheden voor gebruikers om hun ervaringen te delen. Het platform maakt anonieme of semi-anonieme profielen mogelijk, waardoor gebruikers zich veilig voelen om over taboes zoals onvruchtbaarheid te praten. Dit kan helpen bij het verminderen van stigma. Tegelijkertijd kan de anonimiteit de impact van destigmatisering beperken, omdat de inhoud vaak gericht is op lotgenoten en minder op een breder publiek. Bovendien lijkt de content rond infertiliteit vaak hetzelfde, wat een bepaalde norm neerzet. Voor mensen die zich niet herkennen in specifieke situaties, kan dat als zeer stigmatiserend aanvoelen. Daarnaast bouwt Instagram gemeenschappen op via hashtags en herkenbare termen zoals “infertility warriors”, wat het moeilijk maakt voor buitenstaanders om deel te nemen.
Imlicaties voor zorgverleners Dit onderzoek benadrukt dat onvruchtbaarheid niet alleen een medisch probleem is, maar ook een psychologisch en sociaal proces. Zorgverleners kunnen leren van hoe patiënten sociale media gebruiken om informatie en steun te zoeken. Ze moeten rekening houden met de invloed van online content, inclusief mogelijke misinformatie of negatieve emoties. Het is belangrijk om een holistische aanpak te bieden en patiënten te helpen realistische verwachtingen te hebben over wat ze zelf en de behandelingen kunnen bereiken. Tot slot kan de nadruk op controle en persoonlijke verantwoordelijkheid problematisch zijn. Dit kan gevoelens van falen of schaamte oproepen, bijvoorbeeld wanneer behandelingen niet succesvol zijn of als patiënten niet de middelen hebben om extra inspanningen te leveren. Zorgverleners zouden met patiënten het gesprek aan moeten gaan over de grenzen van behandelingen en de rol van de patiënt, om onrealistische verwachtingen te voorkomen.
Meij, S. van der, & Declercq, J. (2025). The best views come after the hardest climbs: Identity and community in infertility discourse on Instagram. Discourse, Context & Media, 65. https://doi.org/10.1016/j.dcm.2025.100880
Onderzoek in de kijker
Elke maand komen er in Vlaanderen gemiddeld 16 nieuwe papers en publicaties uit rond media en communicatie. We selecteren voor jou enkele markante publicaties.