Scepsis over AI: menselijke controle blijft essentieel in de publieke sector

Deze studie onderzoekt hoe ambtenaren AI willen gebruiken in hun werk. Dit werd onderzocht met een experimenteel ontwerp waarbij zowel managers als gewone medewerkers in de publieke sector hun mening gaven over het gebruik van AI voor interne managementtaken. Managers staan iets positiever tegenover AI dan gewone medewerkers, vooral bij taken die technische vaardigheden vragen. Toch is er veel scepsis over AI, vooral bij taken waar menselijke vaardigheden, zoals communicatie, belangrijk zijn. De meeste mensen willen AI liever als ondersteuning dan als beslisser. Het onderzoek laat zien dat AI in de publieke sector met zorg moet worden ingevoerd en biedt nieuwe inzichten voor theorie en praktijk.

‍

• Hoe zien ambtenaren de rol van AI?
  Zowel managers als werknemers in de publieke sector zijn sceptisch over AI. Ze zien AI liever als een ondersteunend hulpmiddel dan als een beslisser. Mensen willen dat zij meer dan 50% van de beslissingen blijven nemen. Dit benadrukt het belang van menselijke controle in AI-processen.
• Verschillen tussen managers en werknemers?
  Managers zijn iets meer geneigd om AI te gebruiken dan werknemers, vooral bij technische taken. Dit kan komen door verschil in kennis, leiderschapservaring of weerstand tegen verandering bij werknemers.
• AI en verschillende soorten taken
  Bij taken die technische vaardigheden vragen, staan mensen sneller open voor AI. Maar bij taken die ‘soft skills’ zoals communicatie of ethiek vereisen, is er veel meer terughoudendheid. Dit komt doordat AI minder goed is in menselijke nuances.
• Menselijke versus AI-bijdragen
  Mensen worden gezien als beter in eerlijkheid, transparantie en kwaliteit van beslissingen. AI wordt gewaardeerd voor efficiëntie en het vermijden van vooroordelen. Dit laat zien dat beide hun sterke en zwakke punten hebben en elkaar kunnen aanvullen.

Theoretische bijdrage:
Dit onderzoek biedt nieuwe inzichten door niet alleen algemene meningen over AI te bekijken, maar ook de verschillen tussen managers en werknemers en de rol van AI bij specifieke taken. Het benadrukt hoe belangrijk het is om menselijke controle te behouden, vooral in sectoren waar ethiek en vertrouwen essentieel zijn.

Praktische implicaties:

• Positioneer AI als een hulpmiddel dat mensen ondersteunt, niet vervangt.
• Laat AI vooral technische en repetitieve taken uitvoeren, terwijl mensen de leiding houden bij complexe of ethische taken.
• Zorg voor trainingen en duidelijke richtlijnen, zodat iedereen begrijpt hoe AI werkt en zich er comfortabel bij voelt.
• Gebruik transparante AI-systemen en geef medewerkers een stem in hoe AI wordt gebruikt.

‍